Sáp nhập các tỉnh thành phố tác động như thế nào đến doanh nghiệp?

Giới thiệu

1. Sáp nhập các tỉnh, thành phố là gì?

Điều 1. Sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh

24. Sau khi sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 28 tỉnh và 06 thành phố; trong đó có 19 tỉnh và 04 thành phố hình thành sau sắp xếp quy định tại Điều này và 11 tỉnh, thành phố không thực hiện sắp xếp là các tỉnh: Cao Bằng, Điện Biên, Hà Tĩnh, Lai Châu, Lạng Sơn, Nghệ An, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Sơn La và thành phố Hà Nội, thành phố Huế.

• Tinh gọn bộ máy hành chính, giảm đầu mối, nâng cao hiệu quả hoạt động
• Tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả quản lý nhà nước
• Tạo điều kiện cho các địa phương phát triển kinh tế - xã hội đồng đều hơn
• Giảm sự chênh lệch giữa các vùng miền về quy mô dân số và diện tích

2. Căn cứ pháp lý và tiêu chí sáp nhập tỉnh

2.1 Căn cứ pháp lý mới nhất

2.1.1 Hiến pháp năm 2013

Điều 110.

1. Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được phân định như sau:

Nước chia thành tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;

Tỉnh chia thành huyện, thị xã và thành phố thuộc tỉnh; thành phố trực thuộc trung ương chia thành quận, huyện, thị xã và đơn vị hành chính tương đương;

Huyện chia thành xã, thị trấn; thị xã và thành phố thuộc tỉnh chia thành phường và xã; quận chia thành phường.

Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.

2. Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến Nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do luật định.

2.1.2 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (Luật số 72/2025/QH15)

Điều 10. Trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính

1. Chính phủ phân công Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chủ trì xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh trình Chính phủ để trình Quốc hội; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp xã trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

2.1.3 Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội

2.1.4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 có hiệu lực từ ngày 16/6/2025

2.1.5 Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13

Điều 1. Tiêu chuẩn của tỉnh

1. Quy mô dân số:

a) Tỉnh miền núi, vùng cao từ 900.000 người trở lên;

b) Tỉnh không thuộc điểm a khoản này từ 1.400.000 người trở lên.

2. Diện tích tự nhiên:

a) Tỉnh miền núi, vùng cao từ 8.000 km(2) trở lên;

b) Tỉnh không thuộc điểm a khoản này từ 5.000 km(2) trở lên.

3. Số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 09 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất là 01 thành phố hoặc 01 thị xã

Điều 2. Tiêu chuẩn của huyện

1. Quy mô dân số:

a) Huyện miền núi, vùng cao từ 80.000 người trở lên;

b) Huyện không thuộc điểm a khoản này từ 120.000 người trở lên.

2. Diện tích tự nhiên:

a) Huyện miền núi, vùng cao từ 850 km(2 )trở lên;

b) Huyện không thuộc điểm a khoản này từ 450 km(2) trở lên.

3. Số đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc có từ 13 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất là 01 thị trấn

2.1.6 Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương và Tờ trình số 624/TTr-BNV năm 2025 của Bộ Nội vụ

2.2 Tiêu chí sáp nhập tỉnh

• Diện tích tự nhiên:
  • Tỉnh miền núi, vùng cao: từ 8.000 km² trở lên.
  • Các tỉnh còn lại: từ 5.000 km² trở lên.
  • Thành phố trực thuộc Trung ương: từ 1.500 km² trở lên.
• Dân số:
  • Tỉnh miền núi, vùng cao: từ 900.000 người trở lên.
  • Các tỉnh còn lại: từ 1.400.000 người trở lên.
  • Thành phố trực thuộc Trung ương: từ 1.000.000 người trở lên.
• Số lượng đơn vị hành chính cấp huyện: Tỉnh/thành phố mới phải có tối thiểu 9 đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó có ít nhất 1 thành phố hoặc thị xã.
• Yếu tố lịch sử, văn hóa, truyền thống: Việc sáp nhập phải xét đến đặc điểm lịch sử – văn hóa vùng miền, đảm bảo sự ổn định, đồng thuận và đoàn kết nội bộ.
• Thuận lợi trong quản lý, phát triển kinh tế – xã hội: Các phương án sáp nhập cần gắn với định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia, phát huy thế mạnh vùng và mở rộng không gian phát triển bền vững.

3. Danh sách tỉnh không đạt tiêu chí và thuộc diện đề xuất sáp nhập

3.1 Các tỉnh không thực hiện sáp nhập (11 tỉnh/thành)

3.2 Các tỉnh không đạt tiêu chí (thuộc diện đề xuất sáp nhập):

• Không đạt cả 3 tiêu chí: Bắc Kạn, Tuyên Quang, Đắk Nông, Hà Nam, Ninh Bình, Bà Rịa - Vũng Tàu, Ninh Thuận, Bạc Liêu, Hậu Giang, Vĩnh Long.
• Không đạt 2 tiêu chí: Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Yên Bái, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Quảng Trị, Tây Ninh, Bến Tre, Sóc Trăng, Trà Vinh.
• Không đạt 1 tiêu chí: Bắc Giang, Bình Phước, Phú Thọ, Thái Nguyên, Hải Dương, Nam Định, An Giang, Bình Dương, Cần Thơ, Đồng Tháp, Long An, Tiền Giang, Điện Biên, Lạng Sơn, Kon Tum, Bình Thuận, Cà Mau, Khánh Hòa, Phú Yên, Quảng Ngãi, v.v.

3.3 Các tỉnh thuộc diện sáp nhập (52 tỉnh/thành)

• Vùng Tây Bắc Bộ: 3 tỉnh (Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái)
• Vùng Đông Bắc Bộ: 6 tỉnh (Phú Thọ, Hà Giang, Tuyên Quang, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Bắc Giang)
• Vùng Đồng bằng sông Hồng: 9 tỉnh/thành (TP Hải Phòng, Hà Nam, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thái Bình, Hải Dương, Nam Định, Ninh Bình)
• Vùng Bắc Trung Bộ: 2 tỉnh (Quảng Bình, Quảng Trị)
• Vùng Nam Trung Bộ: 8 tỉnh/thành (TP Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận)
• Vùng Tây Nguyên: 5 tỉnh (Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng)

4. So sánh trước và sau sáp nhập các tỉnh

4.1 Tình hình trước và sau sáp nhập

• Trước sáp nhập: Việt Nam có 63 tỉnh, thành phố với sự phân bố không đồng đều về diện tích, dân số và nguồn lực. Nhiều tỉnh có quy mô nhỏ, dân số dưới chuẩn, khó khăn trong quy hoạch, phân bổ ngân sách và thu hút đầu tư.
• Sau sáp nhập: Cả nước còn 34 tỉnh, thành phố, hình thành các đơn vị hành chính có quy mô lớn hơn, tăng khả năng liên kết vùng, điều phối chính sách và thu hút dòng vốn FDI. Một số siêu đô thị liên tỉnh đã được định hình như TP.HCM mở rộng, TP Hải Phòng mới, TP Cần Thơ mới, tạo ra cực tăng trưởng mới cho từng vùng.

4.2 Cụm tỉnh tiêu biểu tại miền Bắc

4.2.1 Tỉnh Tuyên Quang mới (Tuyên Quang + Hà Giang)

• Diện tích: ~13.812 km²
• Dân số: ~1,72 triệu người
• Lợi thế: Hình thành hành lang kinh tế biên giới giáp Trung Quốc, phát triển chuỗi nông – lâm nghiệp gắn với du lịch sinh thái, ứng dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp.
• Thách thức: Địa hình hiểm trở, giao thông khó khăn, cần đầu tư mạnh về hạ tầng kết nối và bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.
• Ví dụ: Hà Giang có thế mạnh du lịch cao nguyên đá Đồng Văn, nhưng thiếu cơ sở hạ tầng để phát triển. Trong khi đó, Tuyên Quang có hạ tầng tốt hơn, lại mạnh về chế biến gỗ và nông sản. Sau sáp nhập, hai tỉnh có thể phối hợp đầu tư tuyến cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang, kết nối du lịch và logistics xuyên biên giới với Vân Nam (Trung Quốc).

4.2.2 Thành phố Hải Phòng mới (Hải Phòng + Hải Dương)

• Diện tích: ~3.217 km²
• Dân số: ~3,9 triệu người
• Lợi thế: Hình thành cực tăng trưởng ven biển Bắc Bộ, kết nối cảng biển, sân bay, khu công nghiệp cao cấp.
• Thách thức: Cần điều phối quy hoạch đô thị hợp lý, giải quyết cạnh tranh nhân lực và ô nhiễm môi trường công nghiệp.
• Ví dụ: Khu công nghiệp Tràng Duệ (Hải Phòng) hiện đã kín đất, trong khi Hải Dương còn dư quỹ đất công nghiệp tại Tứ Kỳ, Nam Sách. Việc sáp nhập giúp giãn công nghiệp về phía Đông, tạo hành lang logistics Hải Phòng – Hải Dương – Hà Nội.

4.3 Cụm tỉnh điển hình tại miền Trung

• Diện tích: ~11.723 km²
• Dân số: ~2,76 triệu người
• Lợi thế: Tích hợp tiềm năng đô thị biển – di sản – núi rừng, hình thành chuỗi du lịch đa dạng, phát triển công nghệ cao và sản phẩm truyền thống.
• Thách thức: Cần cân bằng giữa bảo tồn di sản và phát triển đô thị, phân bổ đầu tư giữa khu vực đô thị và nông thôn.

4.4 Cụm tỉnh chủ lực tại miền Nam

4.4.1 Thành phố Hồ Chí Minh mới (TP.HCM + Bình Dương + Bà Rịa – Vũng Tàu)

• Diện tích: ~6.744 km²
• Dân số: ~13,24 triệu người
• Lợi thế: Trở thành siêu đô thị kinh tế vùng phía Nam, hội tụ tài chính – cảng biển – công nghiệp – logistics.
• Thách thức: Quản lý dân số, giao thông và môi trường đô thị phức tạp, cần cơ chế chính quyền vùng và đồng bộ quy hoạch liên tỉnh.
• Ví dụ: Hiện nay, TP Thủ Đức – KCN VSIP – cảng Cái Mép đang phát triển rời rạc theo từng tỉnh. Sau sáp nhập, có thể thiết kế khu đô thị – công nghiệp – cảng biển tích hợp liên vùng, thu hút đầu tư tầm cỡ khu vực như Singapore và Hàn Quốc.

4.4.2 Thành phố Cần Thơ mới (Cần Thơ + Sóc Trăng + Hậu Giang)

• Diện tích: ~6.329 km²
• Dân số: ~3,28 triệu người
• Lợi thế: Trung tâm chế biến nông sản và thủy sản của Đồng bằng sông Cửu Long, phát triển nông nghiệp thông minh và du lịch sinh thái.
• Thách thức: Biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và sụt lún đất – cần đầu tư lớn cho hạ tầng thủy lợi và quy hoạch đô thị bền vững.
• Ví dụ: Hiện Cần Thơ là nơi đào tạo đại học, bệnh viện tuyến cuối của ĐBSCL, trong khi Sóc Trăng và Hậu Giang là vựa lúa – cá tra – trái cây lớn. Sau sáp nhập, có thể hình thành chuỗi giá trị nông nghiệp công nghệ cao, phát triển cụm chế biến nông sản tại Châu Thành – Vị Thanh – Thới Lai.

5. Tác động đến doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh

5.1 Tác động tích cực

5.1.1 Mở rộng thị trường và cơ hội kinh doanh

• Mở rộng vùng nguyên liệu, vùng tiêu thụ và mạng lưới phân phối.
• Tận dụng lợi thế vùng như tài nguyên, lao động, hạ tầng để phát triển sản phẩm đặc thù.
• Phối hợp sản xuất – chế biến – tiêu thụ hiệu quả hơn trong cùng một địa bàn quản lý.

5.1.2 Tinh gọn thủ tục hành chính

5.1.3 Giảm chi phí tuân thủ

• Giảm chi phí đi lại trong xử lý thủ tục hành chính.
• Giảm thời gian và nhân lực tuân thủ các quy định pháp luật không còn phân tán.
• Giảm áp lực quản lý pháp lý ở nhiều địa phương khác nhau.

5.2 Thách thức cần giải quyết

5.2.1 Điều chỉnh giấy tờ pháp lý

• Có nhu cầu điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
• Thực hiện các thay đổi nội dung khác liên quan đến địa chỉ trụ sở.

• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
• Giấy phép kinh doanh ngành nghề có điều kiện.
• Thông tin trên hóa đơn điện tử, chữ ký số.
• Thông tin tài khoản ngân hàng và hồ sơ thuế.
• Hợp đồng với đối tác và khách hàng.

5.2.2 Thích ứng với thay đổi thị trường

• Cạnh tranh gia tăng từ các doanh nghiệp cùng ngành thuộc tỉnh khác được sáp nhập.
• Thay đổi quy hoạch khu công nghiệp, trung tâm logistics hoặc các vùng quy hoạch chức năng.
• Thay đổi thói quen tiêu dùng của khách hàng theo đơn vị hành chính mới.

5.2.3 Rủi ro thương hiệu và chiến lược marketing

• Các sản phẩm truyền thống gắn với địa danh cần xem xét điều chỉnh tên gọi thương hiệu.
• Doanh nghiệp cần truyền thông rõ ràng tới khách hàng về địa chỉ và thông tin pháp lý mới.

5.3 Các ngành nghề bị tác động mạnh

5.3.1 Ngành logistics và vận tải

• Tích cực: mở rộng mạng lưới tuyến đường, kết nối vùng thuận lợi hơn.
• Thách thức: cần điều chỉnh vị trí kho bãi, trung tâm phân phối và hệ thống theo dõi vận chuyển.

5.3.2 Ngành nông nghiệp và chế biến thực phẩm

• Tích cực: kết nối vùng nguyên liệu với cơ sở chế biến trong cùng tỉnh.
• Thách thức: cạnh tranh giữa các vùng sản xuất và nhu cầu tiêu chuẩn hóa chất lượng cao hơn.

5.3.4 Ngành du lịch

• Tích cực: tạo ra sản phẩm du lịch liên kết vùng, kết hợp di sản – sinh thái – biển.
• Thách thức: cần đầu tư marketing thương hiệu mới và bảo đảm chất lượng dịch vụ đồng bộ.

5.4 Khuyến nghị cho doanh nghiệp

5.4.1 Kế hoạch ngắn hạn (6–12 tháng)

• Rà soát các loại giấy tờ pháp lý, cập nhật khi có giao dịch thay đổi khác.
• Thông báo thay đổi địa chỉ tới khách hàng, ngân hàng, đối tác.
• Điều chỉnh nội dung marketing, bao bì, tài liệu quảng cáo.
• Đánh giá lại thương hiệu gắn với tên địa phương cũ.

5.4.2 Kê hoạch trung hạn (1–3 năm)

• Khảo sát thị trường mới mở rộng, xác định phân khúc tiềm năng.
• Xây dựng lại mạng lưới đối tác trong đơn vị hành chính mở rộng.
• Đầu tư nền tảng công nghệ để quản lý đa điểm hiệu quả.
• Nâng cao năng lực nhân sự phù hợp với phạm vi hoạt động lớn hơn.

5.4.3 Kế hoạch dài hạn (3–5 năm)

• Tái cấu trúc mô hình kinh doanh để khai thác lợi thế vùng mới.
• Xây dựng chuỗi giá trị khép kín theo định hướng quy hoạch vùng.
• Phát triển thương hiệu địa phương có tính liên vùng, tăng khả năng cạnh tranh quốc tế.
• Đầu tư vào nghiên cứu – phát triển sản phẩm mới dựa trên tiềm năng đặc thù vùng.

Kết luận