Công ty tư nhân là gì? Khái niệm và đặc điểm

Giới thiệu

1. Công ty tư nhân là gì?

Điều 188. Doanh nghiệp tư nhân

1. Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp.

2. Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.

3. Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh.

4. Doanh nghiệp tư nhân không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.

2. Đặc điểm của doanh nghiệp tư nhân

• Do một cá nhân duy nhất sở hữu: Chỉ một người có quyền thành lập và sở hữu doanh nghiệp tư nhân. Cá nhân này đồng thời là người đại diện theo pháp luật và chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp.
• Chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản cá nhân: Đây là đặc điểm quan trọng nhất. Chủ doanh nghiệp không chỉ dùng vốn kinh doanh mà còn phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân nếu doanh nghiệp phát sinh nghĩa vụ tài chính.
• Không có tư cách pháp nhân: Doanh nghiệp tư nhân không được coi là pháp nhân độc lập, mọi quyền và nghĩa vụ phát sinh đều gắn trực tiếp với chủ doanh nghiệp.
• Không được phát hành chứng khoán: Không được phát hành cổ phiếu hay trái phiếu để huy động vốn trên thị trường tài chính.
• Không được góp vốn thành lập doanh nghiệp khác: Doanh nghiệp tư nhân không có quyền góp vốn vào công ty hợp danh, công ty TNHH hoặc công ty cổ phần.
• Mỗi cá nhân chỉ được thành lập một doanh nghiệp tư nhân: Không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh hoặc thành viên hợp danh trong công ty hợp danh.

3. Ưu và nhược điểm của mô hình công ty tư nhân

4. Cơ cấu tổ chức của một công ty tư nhân

• Chủ doanh nghiệp là người quyết định toàn bộ hoạt động kinh doanh: Bao gồm việc tổ chức vận hành, sử dụng lợi nhuận, quyết định các chiến lược, kế hoạch và định hướng của công ty.
• Chủ doanh nghiệp có thể trực tiếp điều hành hoặc thuê người quản lý: Trong trường hợp thuê Giám đốc hoặc Tổng giám đốc, chủ doanh nghiệp vẫn chịu trách nhiệm pháp lý cao nhất về toàn bộ hoạt động kinh doanh.
• Chủ doanh nghiệp là người đại diện theo pháp luật duy nhất: Có quyền và nghĩa vụ tham gia tranh tụng, ký kết hợp đồng, đại diện doanh nghiệp trước pháp luật và các tổ chức có liên quan.

• Chủ doanh nghiệp: Quyết định mọi hoạt động, quản lý tài sản, chịu trách nhiệm vô hạn
• Giám đốc (nếu có): Quản lý điều hành theo ủy quyền, không phải đại diện theo pháp luật
• Nhân sự khác (nếu có): Phụ trách kế toán, bán hàng, vận hành... tùy theo quy mô hoạt động

5. Điều kiện để thành lập công ty tư nhân

5.1 Là cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ

• Chủ doanh nghiệp là công dân Việt Nam từ đủ 18 tuổi trở lên, không bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.
• Chỉ cá nhân mới có quyền thành lập công ty tư nhân, pháp nhân không được đăng ký loại hình này.

5.2 Chỉ được thành lập một công ty tư nhân duy nhất

• Mỗi cá nhân chỉ được quyền sở hữu một doanh nghiệp tư nhân trong toàn bộ hệ thống đăng ký kinh doanh quốc gia.
• Người này cũng không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh hay thành viên hợp danh của công ty hợp danh.

5.3 Có địa chỉ trụ sở hợp pháp

• Trụ sở chính của doanh nghiệp tư nhân phải rõ ràng, cụ thể và không được đặt tại căn hộ chung cư (trừ khi có chức năng thương mại được phép kinh doanh).

5.4 Đăng ký ngành nghề kinh doanh hợp pháp

• Chỉ được đăng ký các ngành nghề kinh doanh không bị pháp luật cấm.
• Nếu thuộc nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì phải đáp ứng đủ điều kiện theo quy định tương ứng.

5.5 Không có vốn pháp định bắt buộc (trừ ngành nghề yêu cầu)

• Công ty tư nhân không yêu cầu mức vốn tối thiểu, tuy nhiên chủ doanh nghiệp cần tự kê khai vốn đầu tư ban đầu và chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản cá nhân.

6. Thủ tục thành lập công ty tư nhân

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký doanh nghiệp

• Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp tư nhân.
• Bản sao công chứng giấy tờ cá nhân của chủ doanh nghiệp (CMND/CCCD/Hộ chiếu).
• Giấy ủy quyền (nếu không trực tiếp nộp hồ sơ).

Bước 2: Nộp hồ sơ tại Sở Tài chính

• Tại TP.HCM, hiện nay chỉ tiếp nhận hồ sơ đăng ký doanh nghiệp qua hình thức online trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp
• Người thành lập cần đăng ký tài khoản ký số, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ bản điện tử để nộp qua hệ thống.

Bước 3: Nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (GPKD)

• Thời gian cấp GPKD: Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
• Hình thức nhận kết quả:
  • Doanh nghiệp sẽ nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp bản điện tử qua tài khoản đăng ký trên hệ thống.
  • Không trả kết quả trực tiếp tại bộ phận một cửa, toàn bộ quy trình xử lý và trả hồ sơ đều thực hiện trực tuyến.
• Trường hợp hồ sơ cần bổ sung:
  • Nếu hồ sơ chưa hợp lệ, Sở Tài chính sẽ gửi thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung qua tài khoản đăng ký.
  • Thời gian gửi thông báo tối đa là 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ.

7. Những điều cần lưu ý khi thành lập công ty tư nhân

7.1 Chủ sở hữu chỉ được thành lập một công ty tư nhân

• Một cá nhân chỉ có quyền đăng ký duy nhất một công ty tư nhân trên toàn quốc.
• Đồng thời không được là chủ hộ kinh doanh hoặc thành viên hợp danh trong công ty hợp danh khác.

7.2 Chủ sở hữu chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản

• Trong mọi trường hợp, chủ doanh nghiệp phải sử dụng toàn bộ tài sản cá nhân để thực hiện nghĩa vụ tài chính của công ty.
• Điều này tiềm ẩn rủi ro lớn nếu doanh nghiệp thua lỗ hoặc phát sinh nghĩa vụ nợ lớn.

7.3 Không được phát hành chứng khoán hoặc góp vốn thành lập công ty khác

• Công ty tư nhân bị hạn chế trong việc gọi vốn, mở rộng quy mô đầu tư, không được phát hành cổ phiếu, trái phiếu.

7.4 Không có tư cách pháp nhân

• Doanh nghiệp tư nhân hoạt động với tư cách cá nhân chủ sở hữu, không tách biệt tài sản cá nhân và tài sản doanh nghiệp.

7.5 Ngành nghề kinh doanh phải phù hợp, địa chỉ trụ sở phải hợp pháp

• Cần đảm bảo ngành nghề không thuộc danh mục cấm.
• Địa chỉ trụ sở phải đáp ứng yêu cầu pháp lý, đặc biệt đối với căn hộ chung cư.

7.6 Nên có kế hoạch quản lý tài chính và vận hành chuyên nghiệp

• Mặc dù không bắt buộc tổ chức bộ máy phức tạp, chủ doanh nghiệp vẫn cần xây dựng quy trình quản lý rõ ràng để hạn chế rủi ro trong vận hành.

8. Công ty tư nhân khác gì với công ty TNHH MTV?

9. Những câu hỏi thường gặp

9.1 Cá nhân nước ngoài có được thành lập công ty tư nhân không?

Điều 22. Đầu tư thành lập tổ chức kinh tế

Nhà đầu tư thành lập tổ chức kinh tế theo quy định sau đây:

a) Nhà đầu tư trong nước thành lập tổ chức kinh tế theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp và pháp luật tương ứng với từng loại hình tổ chức kinh tế;

b) Nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế phải đáp ứng điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài quy định tại Điều 9 của Luật này;

c) Trước khi thành lập tổ chức kinh tế, nhà đầu tư nước ngoài phải có dự án đầu tư, thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, trừ trường hợp thành lập doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo và quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ khác có giá trị pháp lý tương đương, tổ chức kinh tế do nhà đầu tư nước ngoài thành lập là nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

9.2 Công ty tư nhân có cần đăng ký vốn điều lệ không?

9.3 Công ty tư nhân có được kinh doanh nhiều ngành nghề không?

Tổng kết