Khi bắt đầu hoạt động kinh doanh cá thể, việc đặt tên là bước khởi đầu quan trọng mà nhiều người thường xem nhẹ. Tuy nhiên, tên hộ kinh doanh là gì không chỉ là một yếu tố nhận diện thương hiệu mà còn liên quan trực tiếp đến pháp lý, quản lý thuế và khả năng bảo hộ quyền lợi kinh doanh. Đặt tên sai có thể khiến bạn bị từ chối hồ sơ đăng ký hoặc chịu xử phạt. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích chi tiết khái niệm, quy định pháp luật, hướng dẫn cách đặt tên đúng chuẩn và những lưu ý cần biết để giúp bạn tránh các rủi ro không đáng có.
1. Khái niệm Hộ kinh doanh
Theo Khoản 1 Điều 79, Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định về hộ kinh doanh cụ thể:
Điều 79. Hộ kinh doanh1. Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.
Hộ kinh doanh là mô hình kinh doanh do một cá nhân hoặc một nhóm cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đứng tên đăng ký. Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân nhưng vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế và trách nhiệm dân sự trong kinh doanh.
Ví dụ: Anh Nam mở một tiệm sửa xe trước nhà, không thành lập công ty mà chỉ đăng ký hộ kinh doanh cá thể – đây là mô hình hộ kinh doanh.
2. Cách đặt tên cho hộ kinh doanh
Theo Điều 84 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, tên hộ kinh doanh phải bao gồm:
Điều 88. Đặt tên hộ kinh doanh1. Hộ kinh doanh có tên gọi riêng. Tên hộ kinh doanh bao gồm hai thành tố theo thứ tự sau đây:a) Cụm từ “Hộ kinh doanh”;b) Tên riêng của hộ kinh doanh.Tên riêng được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, các chữ F, J, Z, W, có thể kèm theo chữ số, ký hiệu.2. Không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc để đặt tên riêng cho hộ kinh doanh.3. Hộ kinh doanh không được sử dụng các cụm từ “công ty”, “doanh nghiệp” để đặt tên hộ kinh doanh.4. Tên riêng hộ kinh doanh không được trùng với tên riêng của hộ kinh doanh đã đăng ký trong phạm vi cấp huyện.
Như vậy, tên hộ kinh doanh bao gồm 2 thành phần:
- Cụm từ Hộ kinh doanh
- Tên riêng của hộ kinh doanh
Ví dụ hợp lệ: Hộ kinh doanh Trà sữa Mai, Hộ kinh doanh Dịch vụ giặt là Ngọc Anh.
Tên riêng không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục hay tên gây nhầm lẫn với tên của doanh nghiệp đã đăng ký.
3. Những lưu ý khi đặt tên hộ kinh doanh là gì?
Những lưu ý khi đặt tên hộ kinh doanh
Khi đặt tên cho hộ kinh doanh, cá nhân cần tuân thủ các nguyên tắc pháp lý và tránh vi phạm các quy định sau để đảm bảo được cấp phép nhanh chóng, tránh bị xử phạt hoặc phải sửa đổi tên sau này.
3.1 Tên phải bao gồm đầy đủ hai thành tố
Tên phải bao gồm đầy đủ hai thành tố:
Cụm từ Hộ kinh doanh.
Tên riêng: do cá nhân tự chọn nhưng không vi phạm quy định pháp luật.
Ví dụ hợp lệ: Hộ kinh doanh Cơm Tấm Cô Lan, Hộ kinh doanh Dịch vụ vận chuyển Nam Tiến.
3.2 Không đặt tên trùng hoặc gây nhầm lẫn
Tên Không trùng hoặc gây nhầm lẫn với hộ kinh doanh khác trong phạm vi cùng quận, huyện.
- Theo khoản 2 Điều 84 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, việc trùng tên hoặc tên gây hiểu nhầm là căn cứ để cơ quan đăng ký từ chối cấp giấy phép.
Điều 84. Nguyên tắc áp dụng trong đăng ký hộ kinh doanhCơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện chịu trách nhiệm về tính hợp lệ của hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh, không chịu trách nhiệm về những vi phạm pháp luật của người thành lập hộ kinh doanh, hộ kinh doanh.
Ví dụ vi phạm: Đặt tên Hộ kinh doanh Bún chả Minh khi trong cùng địa bàn đã có hộ kinh doanh mang tên Hộ kinh doanh Bún chả Minh.
3.3 Không sử dụng từ ngữ gây nhầm lẫn về loại hình doanh nghiệp
Không được dùng các từ như công ty, doanh nghiệp, tập đoàn, hiệp hội vì những từ này chỉ dành cho các tổ chức có tư cách pháp nhân. Ví dụ vi phạm: Hộ kinh doanh Công ty Giày Nam Thành.
3.4 Không dùng từ ngữ, ký hiệu trái thuần phong mỹ tục, tôn giáo, chính trị
Những từ có nội dung phản cảm, xúc phạm tín ngưỡng, chính trị, văn hóa bị cấm tuyệt đối. Ví dụ vi phạm: Hộ kinh doanh Đồ nhậu Say khướt, hoặc tên nhạy cảm như Hộ kinh doanh Hàng hiệu Trời Ơi.
3.5 Không sử dụng tên viết tắt hoặc ký tự đặc biệt khó hiểu, dễ gây nhầm lẫn
Tránh sử dụng các ký tự như @, #, $, %, v.v... hoặc từ viết tắt không rõ nghĩa.
- Ví dụ vi phạm: Hộ kinh doanh D.V.C.L (nếu không có giải thích cụ thể).
3.6 Không sử dụng tên của cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang hoặc các tổ chức chính trị - xã hội nếu không có sự chấp thuận.
Vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật về sở hữu tên gọi tổ chức. Ví dụ vi phạm: Hộ kinh doanh Bưu điện Việt Nam, Hộ kinh doanh Bộ đội Thép.
4. Câu hỏi thường gặp
4.1 Hộ kinh doanh có được đặt tên trùng nhau không?
Không. Theo khoản 2 Điều 84 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hộ kinh doanh không được đặt tên trùng hoặc tên gây nhầm lẫn với hộ kinh doanh khác đã đăng ký trong phạm vi cấp huyện.
- Tên trùng: là tên hoàn toàn giống nhau về cách viết và phát âm.
- Tên gây nhầm lẫn: là tên có cách đọc, viết gần giống hoặc chỉ thay đổi nhẹ, nhưng dễ khiến người tiêu dùng hiểu nhầm hai hộ là một.
Ví dụ vi phạm:
- “Hộ kinh doanh Trà sữa Mai” và “Hộ kinh doanh Trà sữa Mai A”.
- “Hộ kinh doanh Bánh mì Hoàng Long” và “Hộ kinh doanh Bánh mỳ Hoàng Long”.
Hệ quả: Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ từ chối hồ sơ nếu tên bị đánh giá là trùng hoặc gây nhầm lẫn, yêu cầu cá nhân sửa đổi và nộp lại hồ sơ đăng ký.
4.2 Tên hộ kinh doanh có bắt buộc ghi trên biển hiệu không?
Có. Theo Điều 34 Luật Quảng cáo 2012, biển hiệu tại địa điểm kinh doanh bắt buộc phải thể hiện đầy đủ:
- Tên hộ kinh doanh đúng như trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
- Địa chỉ kinh doanh.
- Ngành nghề kinh doanh (nếu cần thiết).
Ví dụ biển hiệu đúng quy định:
HỘ KINH DOANH BÚN CHẢ HÀ NỘI
Địa chỉ: 123 Lê Văn Lương, Q. Thanh Xuân, Hà Nội
Ngành nghề: Dịch vụ ăn uống
Vi phạm: Nếu biển hiệu không ghi đúng tên đã đăng ký hoặc thiếu thông tin bắt buộc, sẽ bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 – 3.000.000 đồng theo Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP về xử phạt trong lĩnh vực văn hóa, quảng cáo.
4.3 Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh
Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh
Căn cứ Điều 87 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, thủ tục đăng ký hộ kinh doanh bao gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh (theo mẫu).
- Bản sao hợp lệ CCCD hoặc Hộ chiếu của người đăng ký.
- Văn bản ủy quyền (nếu không trực tiếp nộp hồ sơ).
Nơi nộp hồ sơ: Phòng Tài chính – Kế hoạch thuộc UBND cấp huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.
Thời hạn giải quyết: Trong vòng 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Cơ quan đăng ký sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
Lưu ý: Trường hợp kinh doanh ngành nghề có điều kiện như thực phẩm, thuốc, dịch vụ y tế… cần thêm giấy phép con (VD: Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm).
Kết luận
Qua bài viết, bạn đã hiểu rõ tên hộ kinh doanh là gì, cách đặt tên hợp pháp và các nguyên tắc cần tuân thủ theo quy định pháp luật hiện hành. Tên gọi không chỉ đơn thuần là danh xưng mà còn ảnh hưởng đến uy tín, tính pháp lý và sự phát triển lâu dài của hộ kinh doanh. Nếu bạn đang có kế hoạch khởi nghiệp, hãy cân nhắc kỹ lưỡng và lựa chọn một cái tên vừa hợp pháp, vừa thể hiện rõ ngành nghề, giá trị kinh doanh của mình. Thành lập công ty giá rẻ sẵn sàng hỗ trợ bạn đăng ký hộ kinh doanh nhanh chóng, đúng luật và tiết kiệm chi phí.
