Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu biến động và cạnh tranh ngày càng gia tăng, việc hỗ trợ doanh nghiệp trở thành trọng tâm trong chính sách điều hành của Chính phủ Việt Nam. Năm 2025 ghi nhận nhiều chuyển biến lớn với việc ban hành và sửa đổi hàng loạt quy định pháp luật, đặc biệt là Luật Doanh nghiệp 2025 và các nghị quyết liên quan. Các chính sách mới này hướng đến việc tạo dựng môi trường kinh doanh minh bạch, giảm gánh nặng tuân thủ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Đây là thời điểm quan trọng để doanh nghiệp tận dụng các cơ hội tăng trưởng và phát triển bền vững.
1. Tổng quan về Luật Doanh nghiệp mới nhất năm 2025
Luật Doanh nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo
Luật số 76/2025/QH15, có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025. Luật này sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14 (đã được sửa đổi, bổ sung theo
Luật số 03/2022/QH15).
Một trong những điểm đáng chú ý nhất của Luật sửa đổi, bổ sung này là việc bổ sung và làm rõ khái niệm “Chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp có tư cách pháp nhân” (sau đây gọi là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp).
Theo đó, chủ sở hữu hưởng lợi là cá nhân có quyền sở hữu trên thực tế vốn điều lệ hoặc có quyền chi phối đối với doanh nghiệp đó, trừ trường hợp người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và người đại diện phần vốn nhà nước tại một số loại hình công ty theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Luật cũng quy định rõ về Giấy tờ pháp lý của cá nhân bao gồm thẻ Căn cước, thẻ Căn cước công dân, Hộ chiếu, hoặc giấy tờ chứng thực cá nhân hợp pháp khác.
2. Các chính sách pháp lý mới hỗ trợ doanh nghiệp nổi bật năm 2025
Từ năm 2025, doanh nghiệp và hộ kinh doanh sẽ được hưởng nhiều chính sách pháp lý mới theo hướng tạo thuận lợi, giảm gánh nặng kiểm tra, chi phí, và bảo đảm nguyên tắc xử lý vi phạm một cách minh bạch và hợp lý.
Các điểm nổi bật bao gồm:
2.1 Miễn kiểm tra, thanh tra nếu tuân thủ tốt pháp luật:
Điều 4. Nguyên tắc hoạt động thanh tra, kiểm tra, cấp phép, chứng nhận, cạnh tranh và tiếp cận nguồn lực đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh
7. Miễn kiểm tra thực tế tại doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tuân thủ tốt quy định của pháp luật.
Vậy doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ được miễn kiểm tra thực tế nếu tuân thủ tốt quy định pháp luật. Hoạt động thanh tra, kiểm tra sẽ ưu tiên thực hiện từ xa thông qua dữ liệu điện tử, nhằm giảm thiểu thanh tra trực tiếp, tạo môi trường kinh doanh ổn định, tránh gây phiền hà, nhũng nhiễu.
2.2 Bãi bỏ lệ phí môn bài từ 01/01/2026
Đây là một trong những chính sách hỗ trợ thiết thực giúp giảm chi phí tuân thủ và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh. Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh và doanh nghiệp sẽ không còn phải nộp lệ phí môn bài.
Điều 10. Hỗ trợ thuế, phí, lệ phí
1. Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời hạn 02 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 04 năm tiếp theo đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, công ty quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Việc xác định thời gian miễn, giảm thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.
...
7. Chấm dứt việc thu, nộp lệ phí môn bài từ ngày 01 tháng 01 năm 2026.
8. Miễn thu phí, lệ phí cho tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đối với các loại giấy tờ nếu phải cấp lại, cấp đổi khi thực hiện sắp xếp, tổ chức lại bộ máy nhà nước theo quy định của pháp luật.
2.3 Nguyên tắc xử lý vi phạm và giải quyết vụ việc trong hoạt động kinh doanh
Nguyên tắc xử lý vi phạm và giải quyết vụ việc trong hoạt động kinh doanh
Nghị quyết 198/2025/QH15 quy định nguyên tắc xử lý vi phạm theo hướng tích cực, bao gồm:
Phân định rõ ràng trách nhiệm pháp nhân và cá nhân, giữa hành chính và hình sự
Ưu tiên biện pháp dân sự, kinh tế, hành chính trước hình sự nếu có thể
Không áp dụng hồi tố bất lợi cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh
Bảo đảm suy đoán vô tội, niêm phong tài sản đúng quy trình, không gây cản trở hoạt động kinh doanh
Phân biệt rõ tài sản hợp pháp và tài sản liên quan đến vi phạm
3. Các quy định mới về chủ sở hữu hưởng lợi
Luật Doanh nghiệp mới cũng đưa ra nhiều quy định để tăng cường minh bạch thông tin doanh nghiệp, đặc biệt là liên quan đến chủ sở hữu hưởng lợi:
Nghĩa vụ thu thập và cung cấp thông tin: Doanh nghiệp phải thu thập, cập nhật, lưu giữ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp và cung cấp thông tin này cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi được yêu cầu để xác định chủ sở hữu hưởng lợi.
Bổ sung thông tin vào hồ sơ đăng ký doanh nghiệp: Danh sách chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp (nếu có) là một trong những nội dung phải có trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp. Các danh sách thành viên/cổ đông của công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, công ty cổ phần cũng cần bao gồm thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi (nếu có).
3. Bổ sung điểm h vào sau điểm g khoản 1 Điều 11 như sau:
“h) Danh sách chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp (nếu có).”.
Chi tiết thông tin: Danh sách phải bao gồm các nội dung chủ yếu như:
• Họ, tên
• Ngày, tháng, năm sinh
• Quốc tịch
• Dân tộc
• Giới tính
• Địa chỉ liên lạc
• Tỷ lệ sở hữu hoặc quyền chi phối
• Thông tin về giấy tờ pháp lý của cá nhân chủ sở hữu hưởng lợi
Thông báo thay đổi thông tin: Doanh nghiệp phải thông báo với Phòng đăng ký kinh doanh - Sở Tài chính khi có thay đổi thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi, trừ trường hợp đối với công ty niêm yết và công ty đăng ký giao dịch chứng khoán.
Điều 31. Thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp
1. Doanh nghiệp phải thông báo với Cơ quan đăng ký kinh doanh khi có thay đổi một trong các nội dung sau đây:
a) Ngành, nghề kinh doanh;
b) Cổ đông sáng lập và cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài đối với công ty cổ phần, trừ trường hợp đối với công ty niêm yết và công ty đăng ký giao dịch chứng khoán;
c) Thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, trừ trường hợp đối với công ty niêm yết và công ty đăng ký giao dịch chứng khoán;
d) Nội dung khác trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp.
Điều 8. Nghĩa vụ của doanh nghiệp
3. Chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác của thông tin kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và các báo cáo; trường hợp phát hiện thông tin đã kê khai hoặc báo cáo thiếu chính xác, chưa đầy đủ thì phải kịp thời sửa đổi, bổ sung các thông tin đó.
26 Bổ sung điểm h vào sau điểm g khoản 1 Điều 216 như sau:
“h) Lưu giữ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp ít nhất 05 năm kể từ ngày doanh nghiệp giải thể, phá sản theo quy định của pháp luật.”.
Quy định chi tiết của Chính phủ: Chính phủ sẽ quy định chi tiết về tiêu chí xác định, chủ thể kê khai và việc kê khai thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi, thông tin để xác định chủ sở hữu hưởng lợi, cung cấp, lưu giữ, chia sẻ thông tin.
Trách nhiệm cá nhân của người đại diện theo pháp luật: Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chịu trách nhiệm cá nhân theo quy định của pháp luật đối với thiệt hại cho doanh nghiệp do vi phạm trách nhiệm.
Cập nhật thông tin cho doanh nghiệp thành lập trước ngày luật có hiệu lực: Việc bổ sung thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi (nếu có) sẽ được thực hiện đồng thời tại thời điểm doanh nghiệp thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp gần nhất, trừ trường hợp doanh nghiệp có yêu cầu bổ sung thông tin sớm hơn.
4. Các luật, chính sách khác năm 2025 hỗ trợ doanh nghiệp (liên quan nhưng không thuộc Luật Doanh nghiệp)
Ngoài Luật Doanh nghiệp, nhiều chính sách khác cũng được ban hành nhằm hỗ trợ doanh nghiệp:
Điều 9. Hỗ trợ tài chính, tín dụng
a. Doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được Nhà nước hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG).
Nhà nước cung cấp miễn phí nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh
5. Cơ hội từ luật doanh nghiệp mới cho doanh nghiệp vừa và nhỏ
Giảm chi phí vận hành
Bãi bỏ lệ phí môn bài từ ngày 01/01/2026 giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ tiết kiệm chi phí tuân thủ pháp luật, giải phóng nguồn lực để tái đầu tư, nâng cấp hệ thống hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh.
Môi trường pháp lý minh bạch, an toàn hơn
Miễn kiểm tra thực tế nếu doanh nghiệp tuân thủ tốt quy định, giảm nguy cơ bị thanh tra gây gián đoạn hoạt động.
Ưu tiên xử lý bằng biện pháp dân sự, kinh tế, hành chính trước hình sự, không áp dụng hồi tố bất lợi.
Minh bạch hóa thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi giúp tạo sân chơi công bằng, nâng cao uy tín doanh nghiệp.
Thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện
Các chính sách khuyến khích ứng dụng công nghệ như SCM, QMS, IoT, Vision AI tạo cơ hội giúp SMEs nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh.
Doanh nghiệp có thể tận dụng thời điểm chuyển đổi số quốc gia để từng bước hiện đại hóa quy trình quản lý và vận hành.
6. Thách thức doanh nghiệp cần chuẩn bị khi áp dụng quy định mới
Tuân thủ quy định về chủ sở hữu hưởng lợi
Doanh nghiệp phải xác định rõ, cập nhật và lưu giữ thông tin chính xác về chủ sở hữu hưởng lợi.
Cần theo dõi sát các hướng dẫn chi tiết của Chính phủ để bảo đảm kê khai đúng và đầy đủ.
Chi phí đầu tư cho chuyển đổi số
Nguy cơ tụt hậu nếu chậm chuyển đổi số
Không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về vận hành, minh bạch và an toàn thông tin.
Thiếu dữ liệu để ra quyết định chính xác, giảm hiệu suất và uy tín doanh nghiệp.
Gia tăng nguy cơ bị tấn công mạng nếu hệ thống không được thiết lập bảo mật đúng cách.
7. Doanh nghiệp cần làm gì để tận dụng hiệu quả các chính sách mới?
Chủ động tuân thủ luật doanh nghiệp 2025
Rà soát toàn bộ hồ sơ doanh nghiệp, bổ sung đầy đủ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi.
Thiết lập quy trình quản lý và cập nhật thông tin nội bộ một cách chính xác, minh bạch.
Tận dụng cơ hội cắt giảm chi phí hợp pháp
Đẩy mạnh chuyển đổi số theo lộ trình phù hợp
Đánh giá hiện trạng về hệ thống dữ liệu, thiết bị và nhân sự hiện có.
Ưu tiên các giải pháp dễ triển khai như giám sát năng lượng, quản lý tồn kho thông minh.
Thiết kế kiến trúc hệ thống tích hợp MES, ERP, IoT và triển khai theo mô hình MVP.
Tổ chức đào tạo lại cho đội ngũ kỹ thuật và vận hành nhằm thích nghi với công nghệ mới.
Thiết lập hệ thống bảo mật OT/IT chặt chẽ, sử dụng AI để phát hiện xâm nhập và rò rỉ dữ liệu.
Nắm vững nguyên tắc xử lý vi phạm mới
Chuẩn bị hạ tầng làm việc từ xa cho thanh tra, kiểm tra
Thiết lập quy trình xử lý dữ liệu, tài liệu và báo cáo theo hình thức điện tử.
Đảm bảo sẵn sàng phối hợp với cơ quan nhà nước mà không làm gián đoạn hoạt động kinh doanh.
Kết luận
Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp năm 2025–2026 không chỉ góp phần cắt giảm chi phí vận hành mà còn tạo ra nền tảng pháp lý ổn định, giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh với thay đổi của thị trường. Đặc biệt, việc minh bạch hóa thông tin sở hữu, miễn lệ phí môn bài và thúc đẩy chuyển đổi số sẽ là những yếu tố then chốt cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa vươn lên. Để tận dụng hiệu quả các chính sách này, doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt thông tin, điều chỉnh chiến lược vận hành và hoàn thiện năng lực nội tại một cách toàn diện. Hãy liên hệ Thành lập công ty giá rẻ ngay để được tư vấn miễn phí nhé.