Hướng dẫn cách tính thuế VAT đúng quy định

Giới thiệu

1. Thuế vat là gì?

Điều 2. Thuế giá trị gia tăng

Thuế giá trị gia tăng là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.

2. Đặc điểm và vai trò của thuế VAT

2.1 Đặc điểm

• Là thuế gián thu: Người tiêu dùng chịu thuế, nhưng người bán hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm kê khai và nộp thuế cho Nhà nước.
• Đánh vào giá trị tăng thêm: Chỉ đánh thuế trên phần giá trị tăng thêm ở mỗi công đoạn sản xuất, lưu thông hàng hóa.
• Áp dụng rộng rãi: Thuế VAT được áp dụng cho hầu hết hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng trong nước và nhập khẩu.
• Có thể khấu trừ: Thuế đầu vào được khấu trừ vào thuế đầu ra nếu đáp ứng điều kiện theo quy định.
• Thuế suất phân loại: Phổ biến gồm 0%, 5% và 10% tùy loại hàng hóa, dịch vụ.

2.2. Vai trò của thuế VAT

• Nguồn thu ngân sách ổn định: VAT là một trong những sắc thuế mang lại doanh thu lớn cho ngân sách Nhà nước.
• Khuyến khích minh bạch tài chính: Do cơ chế khấu trừ thuế, VAT tạo động lực cho doanh nghiệp xuất hóa đơn, kê khai đầy đủ.
• Thúc đẩy quản lý kinh tế vĩ mô: Là công cụ giúp điều tiết tiêu dùng và hỗ trợ quản lý chuỗi cung ứng.
• Hội nhập quốc tế: VAT tương thích với hệ thống thuế của nhiều quốc gia, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và minh bạch thương mại quốc tế.

3. Các đối tượng chịu thuế và không chịu thuế VAT

3.1 Đối tượng chịu thuế VAT

Điều 3. Đối tượng chịu thuế

Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam là đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng, trừ các đối tượng quy định tại Điều 5 của Luật này.

3.2 Đối tượng không chịu thuế VAT

• Nông nghiệp, thủy sản:
  • Sản phẩm cây trồng, vật nuôi, thủy sản chưa chế biến
  • Giống cây trồng, vật nuôi, thức ăn chăn nuôi – thủy sản
• Phúc lợi công cộng:
  • Nhà ở thuộc tài sản công bán cho người đang thuê
  • Dịch vụ tưới tiêu, cày bừa, thu hoạch nông nghiệp
• Chuyển nhượng quyền sử dụng đất
• Bảo hiểm và tài chính:
  • Bảo hiểm nhân thọ, y tế, nông nghiệp
  • Tín dụng, chứng khoán, chuyển nhượng vốn, kinh doanh ngoại tệ
• Y tế, thú y, giáo dục:
  • Dịch vụ khám chữa bệnh, xét nghiệm, điều dưỡng
  • Dịch vụ thú y, đào tạo giáo dục chính quy
• Hoạt động xã hội – công ích:
  • Dịch vụ tang lễ, vận chuyển hành khách công cộng
  • Sửa chữa, xây dựng công trình công cộng từ vốn nhân đạo hoặc đóng góp
• Văn hóa – thông tin:
  • Phát hành sách giáo khoa, sách luật, tạp chí, truyền hình ngân sách
• Hàng hóa nhập khẩu đặc biệt:
  • Viện trợ nhân đạo, khu phi thuế quan, hàng hóa tạm nhập – tái xuất
  • Tài sản miễn thuế theo tiêu chuẩn ngoại giao, viện trợ thiên tai
• Chuyển giao công nghệ và phần mềm:
  • Phần mềm máy tính, quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ cao
• Một số sản phẩm, ngành nghề đặc thù:
  • Vàng dạng thỏi, sản phẩm nhân tạo thay thế bộ phận cơ thể
  • Quốc phòng – an ninh, tài nguyên xuất khẩu không khuyến khích
• Hộ, cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ:
  • Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm
  • Cá nhân bán tài sản không phải là người nộp thuế GTGT

4. Hướng dẫn cách tính thuế VAT

4.1 Phương pháp khấu trừ thuế

• Công thức tính:

• Đối tượng áp dụng:
  • Doanh nghiệp có doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên
  • Doanh nghiệp tự nguyện đăng ký áp dụng phương pháp khấu trừ
  • Tổ chức, cá nhân nước ngoài có hoạt động dầu khí, thuế được kê khai và nộp thay
• Điều kiện áp dụng:
  • Có đầy đủ chế độ kế toán, sổ sách, hóa đơn, chứng từ
  • Đáp ứng các điều kiện khấu trừ thuế tại Điều 14 Luật Thuế GTGT
• Ví dụ: Bán hàng: 200 triệu chưa VAT, thuế suất 10% → Thuế đầu ra: 20 triệu Mua hàng: 110 triệu (bao gồm VAT 10%) → Thuế đầu vào: 10 triệu ⇒ Thuế phải nộp: 20 – 10 = 10 triệu đồng

4.2 Phương pháp tính trực tiếp

• Doanh nghiệp, hợp tác xã doanh thu < 1 tỷ đồng/năm (không đăng ký khấu trừ)
• Hộ, cá nhân kinh doanh
• Tổ chức nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam
• Các tổ chức không thực hiện đầy đủ chế độ kế toán

4.2.1 Tính trực tiếp trên doanh thu

• Phân phối hàng hóa: 1%
• Dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật tư: 5%
• Sản xuất, vận tải, xây dựng có bao thầu vật tư: 3%
• Ngành nghề khác: 2%

4.2.2 Tính trực tiếp trên giá trị gia tăng

4.3 Phương pháp khoán (áp dụng cho hộ cá nhân không khai báo đầy đủ)

• Cơ quan thuế ấn định doanh thu khoán dựa trên điều tra thực tế
• Áp dụng mức tỷ lệ tương tự như phương pháp trực tiếp

5. Những câu hỏi thường gặp

5.1 Công thức tính thuế vat là gì?

• Khấu trừ: VAT phải nộp = VAT đầu ra – VAT đầu vào
• Trực tiếp: VAT phải nộp = Doanh thu x tỷ lệ thuế suất

5.2 Thuế vat 10% tính như thế nào?

• Nếu biết giá chưa có VAT: VAT = Giá chưa VAT x 10%
• Nếu biết giá đã bao gồm VAT: VAT = Giá có VAT ÷ 1.1 x 10%

5.3 Phương pháp tính thuế GTGT nào phổ biến?

5.4 Có được khấu trừ VAT đầu vào nếu hóa đơn không hợp lệ?

• Hóa đơn GTGT hợp pháp, hợp lệ, hợp lý (có tên, MST, mã QR, ngày, số, dòng thuế rõ ràng…)
• Hàng hóa – dịch vụ đã được sử dụng cho hoạt động kinh doanh chịu thuế
• Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (nếu giao dịch từ 20 triệu đồng trở lên)

Kết luận