Giới thiệu
Kinh doanh online hiện nay là một trong những hình thức phổ biến, linh hoạt và tiềm năng sinh lời cao. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích, người bán hàng online cũng cần hiểu rõ nghĩa vụ tài chính, đặc biệt là các loại thuế phải nộp theo quy định pháp luật. Không ít cá nhân, hộ kinh doanh gặp lúng túng khi phát sinh chi phí vận hành như quảng cáo, thuê nhân sự hay tặng quà khách hàng. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện rõ các loại thuế đang áp dụng cho kinh doanh online và hướng dẫn cách tính thuế trong trường hợp có chi phí phát sinh, từ đó đưa ra giải pháp tối ưu phù hợp với từng mô hình kinh doanh.
1. Định nghĩa Thuế là gì?
Theo Điều 3 Luật Quản lý Thuế quy định:
Điều 3. Giải thích từ ngữTrong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:1. Thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế.
Thuế là khoản tiền do tổ chức, cá nhân nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định luật để đóng góp vào chi tiêu công. Thuế không mang tính đổi gián trực tiếp, tức người nộp thuế không nhận lại lợi ích trực tiếp.
2. Các loại thuế kinh doanh online hiện nay
Các loại thuế kinh doanh online hiện nay
Cá nhân kinh doanh online cần đóng 3 loại thuế và lệ phí chính như sau:
- Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm
- Doanh thu trên 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm
- Doanh thu trên 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm
- Doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống: Được miễn lệ phí môn bài
Theo Khoản 2, Điều 4 Nghị định 139/2016/NĐ-CP quy định về mức thu lệ phí môn bài đối với hộ kinh doanh:Điều 4. Mức thu lệ phí môn bài1. Mức thu lệ phí môn bài đối với cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ như sau:a) Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm;b) Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình có doanh thu trên 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm;c) Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình có doanh thu trên 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm.- Thuế giá trị gia tăng (GTGT):
- Tỷ lệ thuế GTGT áp dụng với hoạt động bán hàng hóa là 1% trên doanh thu tính thuế.
- Tỷ lệ này có thể khác nếu bạn cung cấp dịch vụ, vận tải, ăn uống… (thường là 3%–5%).
- Áp dụng khi doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
- Tỷ lệ thuế TNCN là 0.5% đối với hoạt động bán hàng hóa.
- Các lĩnh vực khác có thể chịu thuế từ 1.5% đến 2%.
Lưu ý: Nếu kinh doanh dưới danh nghĩa doanh nghiệp thì cần đóng thêm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và áp dụng phương pháp tính thuế khác.
3. Thuế có đặc điểm gì?
3.1 Tính bắt buộc
- Thuế là khoản thu mang tính pháp lý bắt buộc. Mọi cá nhân, tổ chức khi có phát sinh nghĩa vụ thuế đều phải nộp theo quy định pháp luật.
- Không có sự lựa chọn tự nguyện; nghĩa vụ nộp thuế phát sinh theo luật định khi đủ điều kiện chịu thuế.
3.2 Không mang tính đối giá trực tiếp
- Khác với phí hoặc lệ phí, người nộp thuế không nhận lại một dịch vụ cụ thể, trực tiếp từ Nhà nước tương ứng với số thuế đã nộp.
- Nguyên tắc hoàn trả gián tiếp được áp dụng: nguồn thu từ thuế được Nhà nước sử dụng để chi cho các mục tiêu công cộng như giáo dục, y tế, an ninh, hạ tầng,...
3.3 Khoản đóng góp mang tính quyền lực nhà nước
- Thuế là biểu hiện cụ thể của quyền lực công; thông qua công cụ thuế, Nhà nước điều tiết thu nhập, phân phối lại của cải xã hội và can thiệp vào các hoạt động kinh tế – xã hội.
3.4 Tính vĩnh viễn, không hoàn trả
- Nộp thuế không phải là hình thức vay mượn hay góp vốn nên không có nghĩa vụ hoàn trả cho người nộp.
- Số tiền thuế đã nộp sẽ vĩnh viễn thuộc ngân sách Nhà nước để phục vụ lợi ích công.
3.5 Phụ thuộc vào thực trạng kinh tế – xã hội
- Mức thuế, chính sách thuế được xây dựng dựa vào biến động thực tế của các yếu tố kinh tế như: GDP, chỉ số giá tiêu dùng (CPI), mức thu nhập, lãi suất, cơ cấu dân số,...
- Đây là công cụ để Nhà nước điều tiết vĩ mô, ổn định thị trường và hướng dòng vốn đầu tư.
4. Thuế có vai trò gì?
4.1 Thuế là nguồn tài chính duy trì bộ máy nhà nước và đầu tư công
Thuế chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu ngân sách nhà nước, được sử dụng để đầu tư vào các lĩnh vực thiết yếu như y tế, giáo dục, giao thông và an sinh xã hội.
Ví dụ: Tại Việt Nam, ngân sách thuế năm 2024 đóng góp hơn 85% vào tổng chi thường xuyên, giúp xây dựng mới hơn 1.000 km đường giao thông nông thôn và nâng cấp 200 cơ sở y tế tại vùng sâu vùng xa (theo Báo cáo ngân sách 2024 của Bộ Tài chính).
4.2 Thuế là công cụ điều tiết thị trường và điều chỉnh hành vi tiêu dùng
Bằng cách đánh thuế cao với các sản phẩm không khuyến khích tiêu dùng, Nhà nước có thể định hướng lại hành vi xã hội.
Ví dụ: Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá và rượu bia tại Việt Nam hiện đang ở mức từ 65–75%. Nhờ chính sách này, tỷ lệ hút thuốc ở nam giới đã giảm từ 45,3% năm 2015 xuống còn 42,3% vào năm 2023 (theo Tổng cục Thống kê và WHO tại Việt Nam).
4.3 Thuế góp phần điều tiết thu nhập và giảm bất bình đẳng xã hội
Hệ thống thuế thu nhập cá nhân (TNCN) lũy tiến giúp Nhà nước phân phối lại của cải xã hội, tạo ra môi trường bình đẳng hơn cho người thu nhập thấp.
Ví dụ: Một người có thu nhập 50 triệu đồng/tháng chịu thuế TNCN ở mức 20%, trong khi người có thu nhập dưới 11 triệu đồng/tháng được miễn thuế hoàn toàn. Chính sách này góp phần cân bằng chi tiêu công, hỗ trợ các chương trình an sinh như bảo hiểm y tế miễn phí cho người nghèo.
4.4 Thuế điều tiết chu kỳ kinh tế và kích thích đầu tư
Trong thời kỳ suy thoái, Nhà nước có thể giảm thuế để kích thích tiêu dùng và đầu tư; ngược lại, khi nền kinh tế phát triển quá nóng, việc tăng thuế có thể giúp kiểm soát lạm phát.
Ví dụ: Trong năm 2021, Việt Nam đã thực hiện chính sách giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8% cho một số ngành chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, góp phần thúc đẩy sức mua của người dân và phục hồi sản xuất kinh doanh.
4.5 Thuế hỗ trợ phát triển bền vững và bảo vệ môi trường
Các loại thuế môi trường buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh hoạt động sản xuất theo hướng xanh và bền vững.
Ví dụ: Thuế bảo vệ môi trường đối với túi ni-lông không phân hủy sinh học hiện đang ở mức 50.000 đồng/kg tại Việt Nam. Nhờ đó, nhiều siêu thị lớn đã chuyển sang sử dụng bao bì thân thiện với môi trường như túi giấy hoặc túi bột ngô.
5. Cách tính thuế khi có chi phí bán hàng online phát sinh
5.1 Thuế được tính trên toàn bộ doanh thu, không được trừ chi phí
Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh online phải nộp thuế khoán trên toàn bộ doanh thu phát sinh trong kỳ, không trừ bất kỳ chi phí nào. Doanh thu tính thuế là tổng tiền bán hàng đã bao gồm thuế, bao gồm cả doanh thu từ khuyến mãi, thưởng doanh số và các khoản thu liên quan.
Tỷ lệ tính thuế cụ thể như sau:
- Thuế giá trị gia tăng (GTGT):
- 1% đối với hoạt động bán hàng hóa
- 3% – 5% đối với dịch vụ
- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN):
- 0,5% đối với hoạt động bán hàng hóa
- 1,5% – 2% đối với dịch vụ
Ví dụ: Nếu một cá nhân bán hàng trên Tiki có doanh thu 100 triệu đồng/tháng, trong đó chi 20 triệu cho quảng cáo và xử lý đơn, thì vẫn phải tính thuế trên toàn bộ 100 triệu đồng, không được khấu trừ 20 triệu chi phí.
5.2 Muốn được khấu trừ chi phí: nên chuyển sang mô hình doanh nghiệp
Nếu cá nhân kinh doanh muốn được ghi nhận chi phí hợp lệ để làm căn cứ tính thuế, cần chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. Khi đó:
- Doanh nghiệp được tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trên lợi nhuận = doanh thu – chi phí hợp lệ
- Các chi phí như quảng cáo, thuê người xử lý đơn, chi phí marketing… sẽ được ghi nhận nếu có hóa đơn, chứng từ hợp lệ theo quy định
Việc này không chỉ giúp giảm số tiền thuế phải nộp mà còn minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, hỗ trợ mở rộng quy mô và tiếp cận các chính sách hỗ trợ của nhà nước.
5.3 Chính sách hỗ trợ khi chuyển đổi lên doanh nghiệp
Chính sách hỗ trợ khi chuyển đổi lên doanh nghiệp
Nhằm khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi, Nhà nước đang áp dụng một số ưu đãi:
- Miễn lệ phí đăng ký doanh nghiệp và lệ phí môn bài trong 3 năm đầu
- Miễn phí cấp giấy phép kinh doanh lần đầu (đối với ngành nghề có điều kiện)
- Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu nếu thuộc nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa theo quy định
6. Câu hỏi thường gặp
6.1 Chi phí vận hành có được trừ khỏi doanh thu tính thuế không?
Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, cá nhân và hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán không được trừ chi phí vận hành khỏi doanh thu tính thuế.
Doanh thu tính thuế là toàn bộ số tiền phát sinh từ hoạt động bán hàng, bao gồm cả doanh thu từ các chương trình khuyến mãi, thưởng doanh số, và chiết khấu thương mại, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.
Như vậy, dù có phát sinh chi phí vận hành như kho bãi, đóng gói, vận chuyển hay thuê phần mềm quản lý đơn hàng thì người kinh doanh vẫn phải nộp thuế trên toàn bộ doanh thu trước khi trừ chi phí.
6.2 Bán hàng trên Tiki có được trừ chi phí quảng cáo, nhân sự không?
Khi cá nhân hoặc hộ kinh doanh bán hàng trên Tiki hoặc các sàn thương mại điện tử khác, thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân được tính trên tổng doanh thu phát sinh, không trừ chi phí quảng cáo, chi phí thuê nhân sự hoặc xử lý đơn hàng. Cụ thể:
- Thuế GTGT: 1% trên doanh thu (đối với hàng hóa)
- Thuế TNCN: 0,5% trên doanh thu
Nếu muốn được ghi nhận chi phí quảng cáo và chi phí nhân sự khi tính thuế, cá nhân cần chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp. Khi đó, thuế thu nhập doanh nghiệp được tính trên phần lợi nhuận sau khi trừ chi phí hợp lệ.
6.3 Chi phí thuê viết nội dung, tặng quà có được trừ khi tính thuế?
Theo chính sách hiện hành, cá nhân kinh doanh không được khấu trừ chi phí thuê viết nội dung, chi phí marketing hay chi phí tặng quà khách hàng khi tính thuế GTGT và thuế TNCN. Toàn bộ các khoản chi phí này được xem là chi phí tự chịu và không ảnh hưởng đến cách xác định doanh thu tính thuế.
Doanh thu tính thuế là doanh thu gộp trước chi phí, bao gồm cả doanh số tăng thêm từ các chương trình khuyến mãi hay tặng kèm.
Giải pháp đề xuất: Nếu mô hình kinh doanh có nhiều chi phí đầu vào, đặc biệt là chi phí sáng tạo nội dung, chăm sóc khách hàng, vận hành,… thì việc thành lập doanh nghiệp sẽ giúp ghi nhận đầy đủ chi phí hợp lý và tối ưu hóa số thuế phải nộp.
Kết luận
Hiểu rõ các loại thuế khi kinh doanh online là yếu tố quan trọng để tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi lâu dài. Thuế không chỉ là nghĩa vụ tài chính bắt buộc mà còn là công cụ điều tiết kinh tế, hỗ trợ phát triển cộng đồng. Với mô hình hộ kinh doanh, thuế được tính trên toàn bộ doanh thu mà không được khấu trừ chi phí. Nếu mô hình hoạt động có nhiều chi phí đầu vào, nên cân nhắc chuyển sang doanh nghiệp để được trừ chi phí hợp lệ. Nắm chắc quy định về các loại thuế sẽ giúp bạn chủ động, tiết kiệm và phát triển kinh doanh bền vững. Hãy liên hệ Thành lập công ty giá rẻ ngay để được tư vấn miễn phí nhé.
