Cá nhân kinh doanh là gì? Kinh doanh online có cần đăng ký không?

Giới thiệu

1. Cá nhân kinh doanh là gì?

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, một số từ ngữ đ­ược hiểu nh­ư sau:

1. Cá nhân hoạt động th­ương mại là cá nhân tự mình hàng ngày thực hiện một, một số hoặc toàn bộ các hoạt động đ­ược pháp luật cho phép về mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác như­ng không thuộc đối t­ượng phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh và không gọi là “th­ương nhân” theo quy định của Luật Thương mại.

2. Kinh doanh online có cần đăng ký kinh doanh không?

2.1 Kinh doanh online là gì?

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

3. Môi trường điện tử là môi trường mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin.

2.2 Trường hợp không cần đăng ký kinh doanh

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, một số từ ngữ đ­ược hiểu nh­ư sau:

Cụ thể bao gồm những cá nhân thực hiện các hoạt động th­ương mại sau đây:

a) Buôn bán rong (buôn bán dạo) là các hoạt động mua, bán không có địa điểm cố định (mua rong, bán rong hoặc vừa mua rong vừa bán rong), bao gồm cả việc nhận sách báo, tạp chí, văn hóa phẩm của các th­ương nhân đ­ược phép kinh doanh các sản phẩm này theo quy định của pháp luật để bán rong;

b) Buôn bán vặt là hoạt động mua bán những vật dụng nhỏ lẻ có hoặc không có địa điểm cố định;

c) Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, n­ước uống (hàng nước) có hoặc không có địa điểm cố định;

d) Buôn chuyến là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc ng­ười bán lẻ;

đ) Thực hiện các dịch vụ: đánh giày, bán vé số, chữa khóa, sửa chữa xe, trông giữ xe, rửa xe, cắt tóc, vẽ tranh, chụp ảnh và các dịch vụ khác có hoặc không có địa điểm cố định;

e) Các hoạt động thương mại một cách độc lập, th­ường xuyên không phải đăng ký kinh doanh khác.

• Buôn bán rong, buôn bán vặt, bán quà vặt: Tức là các hình thức bán hàng không có địa điểm cố định, quy mô nhỏ như bán hàng rong, nước mía, bánh mì lề đường.
• Cung cấp dịch vụ đơn giản: Như đánh giày, bán vé số, sửa xe, rửa xe, trông giữ xe, cắt tóc vỉa hè… Đây là những hoạt động vì sinh kế, không tạo thành doanh nghiệp.
• Buôn chuyến nhỏ lẻ: Mua hàng từ nơi khác mang về bán lại, không mở cửa hàng cố định.
• Các hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh khác: Tuy vẫn có mục đích sinh lợi nhưng không thuộc diện bắt buộc phải đăng ký theo luật định.

2.3 Trường hợp cần đăng ký kinh doanh

• Hoạt động kinh doanh có tính chất thường xuyên: Nếu cá nhân thực hiện việc mua bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ lặp đi lặp lại, có kế hoạch cụ thể và hướng đến lợi nhuận, thì đó là hoạt động kinh doanh có tính chất lâu dài. Theo quy định tại Điều 3 Luật Doanh nghiệp 2020 và Nghị định 01/2021/NĐ-CP, người đó thuộc diện phải đăng ký kinh doanh.
• Có địa điểm kinh doanh cụ thể: Dù chỉ là kho hàng, nơi giao dịch, hoặc địa chỉ cá nhân được sử dụng làm nơi vận hành kinh doanh thì theo pháp luật, đây được xem là hoạt động có địa điểm rõ ràng và cần đăng ký.
• Có doanh thu ổn định hoặc vượt ngưỡng chịu thuế: Nếu doanh thu từ hoạt động kinh doanh trên 100 triệu đồng/năm, cá nhân đó phải kê khai thuế, đăng ký mã số thuế và nên đăng ký kinh doanh để đảm bảo tính hợp pháp theo Khoản 2 Điều 4 Thông tư 40/2021/TT-BTC.
• Sử dụng nền tảng thương mại điện tử để giao dịch thường xuyên: Nếu cá nhân bán hàng qua Shopee, Tiki, Lazada, Facebook Shop… và được các nền tảng xác định là người bán chuyên nghiệp, thì bắt buộc phải có mã số thuế và đăng ký kinh doanh để hoàn thành nghĩa vụ thuế.
• Theo yêu cầu từ cơ quan thuế hoặc quản lý thị trường: Trong quá trình thanh tra hoặc truy xuất nguồn gốc hàng hóa, nếu cơ quan chức năng xác định cá nhân đang kinh doanh có dấu hiệu quy mô, doanh thu và tần suất đủ điều kiện thành lập hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp thì sẽ buộc cá nhân đó phải bổ sung hồ sơ đăng ký.

3. Doanh thu bao nhiêu phải nộp thuế?

• Doanh thu ≤ 100 triệu đồng/năm: Không phải nộp thuế GTGT, không nộp thuế TNCN, nhưng vẫn cần đăng ký mã số thuế và khai báo theo quy định.
• Doanh thu > 100 triệu đồng/năm: Phải nộp thuế GTGT và TNCN theo tỷ lệ phần trăm trên tổng doanh thu. Tỷ lệ này dao động từ 0.5% đến 5% tùy vào ngành nghề.
• Ngoài thuế, nếu doanh thu trên 100 triệu đồng/năm, cá nhân/hộ kinh doanh cũng phải nộp lệ phí môn bài với mức từ 300.000 đến 1.000.000 đồng/năm tùy doanh thu.
• Từ ngày 1/6/2025, nếu doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm và hoạt động trong ngành ăn uống, bán lẻ, dịch vụ, thì bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 70/2025/NĐ-CP.
• Đặc biệt, từ năm 2026, ngưỡng chịu thuế GTGT sẽ được điều chỉnh lên 200 triệu đồng/năm, đồng thời hình thức nộp thuế khoán sẽ bị bãi bỏ, thay vào đó là phương pháp kê khai doanh thu thực tế.

4. Các loại thuế mà cá nhân kinh doanh Online phải đóng

4.1 Thuế môn bài

Điều 4. Mức thu lệ phí môn bài

1. Mức thu lệ phí môn bài đối với cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ như sau:

a) Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm;

b) Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình có doanh thu trên 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm;

c) Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình có doanh thu trên 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm.

• Trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm
• Trên 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm
• Trên 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm
• ≤100 triệu đồng/năm: Được miễn lệ phí môn bài

4.2 Thuế GTGT và thuế TNCN

Điều 4. Nguyên tắc tính thuế

1. Nguyên tắc tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành về thuế GTGT, thuế TNCN và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

2. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN theo quy định pháp luật về thuế GTGT và thuế TNCN. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế theo quy định.

3. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo hình thức nhóm cá nhân, hộ gia đình thì mức doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống để xác định cá nhân không phải nộp thuế GTGT, không phải nộp thuế TNCN được xác định cho một (01) người đại diện duy nhất của nhóm cá nhân, hộ gia đình trong năm tính thuế.

• Không phải nộp nếu doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống.
• Nếu doanh thu >100 triệu đồng/năm: phải khai và nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo quy định.
• Cá nhân, hộ kinh doanh có trách nhiệm khai thuế chính xác, trung thực và đầy đủ, chịu trách nhiệm trước pháp luật về hồ sơ thuế đã kê khai.
• Trường hợp nhóm cá nhân/hộ gia đình thì mức doanh thu 100 triệu đồng/năm để xét miễn thuế được tính cho một người đại diện duy nhất.

5. Phân biệt cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh

6 Hồ sơ khai thuế với cá nhân kinh doanh online

• Tờ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (mẫu 01/CNKD);
• Bản sao hợp đồng kinh tế cung cấp hàng hóa, dịch vụ cùng ngành nghề với hoạt động kinh doanh của hộ khoán;
• Bản sao biên bản nghiệm thu, thanh lý hợp đồng;
• Bản sao tài liệu chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, dịch vụ như: bảng kê thu mua hàng nông sản; bảng kê hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới; hóa đơn mua hàng từ tổ chức, cá nhân trong nước; hoặc tài liệu chứng minh hàng tự sản xuất, cung cấp.

7. Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế:

• Nộp hồ sơ khai thuế định kỳ: chậm nhất ngày 15 tháng 12 năm trước liền kề năm tính thuế.
• Trường hợp bắt đầu kinh doanh, thay đổi phương pháp tính thuế, ngành nghề hoặc quy mô: chậm nhất ngày thứ 10 kể từ ngày phát sinh sự kiện.
• Trường hợp sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp theo từng lần phát sinh: nộp hồ sơ trong vòng 10 ngày kể từ ngày phát sinh doanh thu.

8. Trách nhiệm khi kinh doanh online

• Tuân thủ quy định về đăng ký kinh doanh nếu thuộc đối tượng phải đăng ký.
• Thực hiện khai thuế và nộp thuế đầy đủ theo quy định pháp luật.
• Không được bán hàng hóa cấm, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc.
• Phải cung cấp thông tin trung thực, rõ ràng về sản phẩm, dịch vụ.
• Chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu có hành vi gian lận, trốn thuế hoặc kinh doanh trái phép.

9. Câu hỏi thường gặp

9.1 Cá nhân kinh doanh khi đóng thuế có được tính giảm trừ gia cảnh?

• Theo khoản 4 Điều 6 Luật sửa đổi các Luật về thuế 2014 và khoản 4 Điều 6 Nghị định 12/2015/NĐ-CP, cá nhân kinh doanh không được tính giảm trừ gia cảnh.

9.2 Phương pháp khoán được áp dụng đối với cá nhân kinh doanh nào?

Điều 7. Phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán

1. Phương pháp khoán được áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai và không thuộc trường hợp nộp thuế theo từng lần phát sinh theo hướng dẫn tại Điều 5, Điều 6 Thông tư này.

9.3 Nếu chỉ bán hàng qua Facebook, Zalo có cần kê khai thuế không?

9.4 Kinh doanh online không đăng ký có bị xử phạt không?

Kết luận