Hoạt động sáng tạo nội dung trên YouTube mang lại nguồn thu nhập hấp dẫn cho nhiều cá nhân tại Việt Nam. Tuy nhiên, không phải YouTuber nào cũng hiểu rõ nghĩa vụ kê khai thuế TNCN đối với khoản thu này. Việc không kê khai hoặc kê khai sai có thể dẫn đến các rủi ro về pháp lý và tài chính. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm bắt rõ các quy định về kê khai thuế TNCN, từ cách đăng ký mã số thuế, xác định nghĩa vụ nộp thuế đến hướng dẫn quyết toán thuế cuối năm cho các khoản thu từ YouTube, đặc biệt trong trường hợp nhận thu nhập thông qua công ty đối tác trung gian.
1. Kê khai thuế TNCN là gì? Tại sao YouTuber phải quan tâm?
1.1 Kê khai thuế TNCN là gì?
- Kê khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là thủ tục mà cá nhân có thu nhập phải thực hiện để thông báo cho cơ quan thuế về khoản thu nhập phát sinh trong kỳ tính thuế. Đây là căn cứ để tính số tiền thuế phải nộp hoặc hoàn thuế (nếu nộp thừa).
1.2 Tại sao YouTuber phải quan tâm?
Lý do YouTuber phải quan tâm kê khai thuế
- Đối với YouTuber, đây là nghĩa vụ bắt buộc theo quy định pháp luật nếu có thu nhập từ hoạt động cung cấp nội dung số, bao gồm cả từ Google AdSense hoặc các công ty trung gian tại Việt Nam.
- Nếu không kê khai đúng hạn hoặc kê khai sai, YouTuber có thể bị xử phạt hành chính, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp trốn thuế nghiêm trọng.
- Việc kê khai đúng không chỉ giúp YouTuber tránh rủi ro pháp lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi khi cần chứng minh thu nhập cho các hoạt động như vay vốn ngân hàng, làm hồ sơ du học hoặc định cư.
2. Các trường hợp YouTuber phải kê khai thuế TNCN theo quy định
Theo Quy định tại điểm d khoản 6 Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Công văn 883/TCT-DNNCN, các đối tượng phải thực hiện kê khai thuế TNCN bao gồm:
- Tổ chức, cá nhân trả thu nhập từ tiền lương, tiền công cho các cá nhân có ủy quyền không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không, trừ trường hợp không phát sinh trả thu nhập.
- Cá nhân trực tiếp quyết toán với cơ quan Thuế gồm các đối tượng:
- Người có số thuế phải nộp thêm/nộp thừa đề nghị hoàn/bù trừ vào kỳ khai thuế tiếp theo, trừ trường hợp có số thuế là từ 50.000 đồng trở xuống hoặc có số thuế phải nộp nhỏ hơn số thuế đã tạm nộp mà không có yêu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ vào kỳ khai thuế tiếp theo.
- Có mặt tại Việt Nam dưới 183 ngày trong năm dương lịch đầu tiên, nhưng tính trong 12 tháng liên tục thì từ 183 ngày trở lên tính từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam.
- Là người nước ngoài kết thúc hợp đồng làm việc tại Việt Nam trước khi xuất cảnh. Nếu chưa kê khai và làm thủ tục quyết toán thuế có thể ủy quyền cho công ty trả thu nhập hoặc tổ chức, cá nhân khác thực hiện thay.
- Cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công và thuộc diện xét giảm thuế do thiên tai, hỏa hoạn ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế.
- Ngoài ra, các trường hợp YouTuber phổ biến bao gồm:
- Nhận tiền trực tiếp từ Google (qua AdSense).
- Nhận tiền qua công ty đối tác tại Việt Nam.
- Nhận tiền qua trung gian như PayPal, Payoneer và rút về tài khoản Việt Nam.
3. Cá nhân nhận tiền từ Google/YouTube có bắt buộc phải đăng ký mã số thuế không?
Theo Điều 4 Nghị định 126/2020/NĐ-CP, cá nhân có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân (trừ cá nhân kinh doanh) đều phải đăng ký mã số thuế với cơ quan thuế.
- Mã số thuế là mã định danh duy nhất được sử dụng trong suốt quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế. Việc có mã số thuế giúp cá nhân dễ dàng trong việc kê khai, nộp thuế, tra cứu thông tin và thực hiện hoàn thuế nếu có.
- Cá nhân có thể đăng ký mã số thuế online thông qua cổng Dịch vụ công quốc gia tại địa chỉ: https://dichvucong.gov.vn hoặc tại chi cục thuế nơi cư trú.
- Đây là điều kiện bắt buộc nếu bạn là YouTuber có thu nhập từ Google, YouTube hoặc các nền tảng kỹ thuật số khác, kể cả khi chưa đạt mức phải nộp thuế trong năm.
4. Trường hợp nhận thu nhập qua công ty đối tác YouTube: ai kê khai, ai nộp thuế?
Nếu bạn nhận tiền thông qua công ty đối tác của YouTube tại Việt Nam, thì cần phân biệt rõ hình thức hợp tác:
- Trường hợp ký hợp đồng hợp tác kinh doanh: Công ty đối tác sẽ kê khai thuế GTGT trên toàn bộ doanh thu, đồng thời khai và nộp thay thuế TNCN cho phần thu nhập chi trả cho bạn.
- Trường hợp ký hợp đồng lao động: Công ty đối tác có nghĩa vụ khấu trừ và kê khai, nộp thay toàn bộ thuế TNCN từ thu nhập trả cho bạn. Cuối năm, bạn vẫn cần quyết toán thuế nếu có thu nhập từ nhiều nguồn.
Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, mọi tổ chức chi trả thu nhập từ nền tảng số đều phải sử dụng chứng từ khấu trừ thuế điện tử và gửi về cơ quan thuế đúng thời hạn.
Ví dụ cụ thể: Nếu bạn livestream YouTube và nhận được 400 triệu đồng/năm:
- Nếu nhận trực tiếp từ YouTube → bạn phải kê khai thuế với toàn bộ số tiền theo tỷ lệ GTGT 5% và TNCN 2%.
- Nếu nhận qua công ty đối tác:
- Có hợp đồng hợp tác kinh doanh: công ty nộp thay thuế cho bạn.
- Có hợp đồng lao động: công ty khấu trừ thuế lương và kê khai thay.
Lưu ý: Nếu thu nhập <100 triệu đồng/năm, bạn được miễn thuế nhưng vẫn nên khai báo để tránh bị xử phạt hành chính do không minh bạch hồ sơ thuế.
5. Mức thuế suất và cách tính thuế TNCN cho thu nhập từ YouTube
5.1. Căn cứ xác định nghĩa vụ thuế
Theo quy định tại Thông tư số 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, hoạt động nhận thu nhập từ YouTube được xếp vào nhóm cá nhân kinh doanh dịch vụ kỹ thuật số qua nền tảng số, tương đương với loại hình cung cấp dịch vụ không gắn với hàng hóa.
Do đó, cá nhân nhận thu nhập từ YouTube được xác định là có hoạt động kinh doanh, và thuộc đối tượng chịu thuế nếu có tổng doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
5.2. Thuế suất áp dụng
Căn cứ Phụ lục 01 – Thông tư 92/2015/TT-BTC, thu nhập từ hoạt động YouTube là dịch vụ không bao thầu nguyên vật liệu, được áp mức thuế khoán như sau:
| Loại thuế | Thuế suất |
| Thuế giá trị gia tăng (GTGT) | 5% |
| Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) | 2% |
| Tổng thuế suất phải nộp | 7% |
Việc tính thuế được áp dụng trên toàn bộ doanh thu phát sinh trong năm dương lịch, không phân biệt số lần nhận tiền từ Google hoặc công ty trung gian.
5.3. Cách tính thuế TNCN cụ thể
5.3.1 Trường hợp cá nhân nhận tiền trực tiếp từ YouTube
Ví dụ: Một cá nhân tại TP.HCM có tổng thu nhập từ YouTube là 400 triệu đồng trong năm 2024. Không đăng ký doanh nghiệp/hộ kinh doanh, chỉ sử dụng tài khoản cá nhân nhận tiền từ Google AdSense.
Khi đó, thuế phải nộp như sau:
- Thuế GTGT = 400.000.000 × 5% = 20.000.000 VND
- Thuế TNCN = 400.000.000 × 2% = 8.000.000 VND
Tổng số thuế phải nộp: 28.000.000 VND
Lưu ý: Cơ quan thuế sẽ căn cứ theo doanh thu trong năm dương lịch, không xét theo lợi nhuận thực tế sau khi trừ chi phí.
5.3.2 Trường hợp cá nhân nhận qua công ty đối tác YouTube tại Việt Nam
Một số công ty quản lý kênh YouTube (MCN hoặc agency) sẽ trích thuế TNCN 10% theo biểu khấu trừ khi chi trả thu nhập cho người sáng tạo nội dung (theo Điều 25 Luật Thuế TNCN). Trong trường hợp này:
- Thu nhập từ công ty được xem là thu nhập tiền công – tiền thù lao, và mức thuế khấu trừ trực tiếp là 10% nếu >2 triệu đồng/lần.
Do đó, cá nhân cần kiểm tra hợp đồng với đơn vị chi trả để xác định bản chất thu nhập là:
- Tiền công – tiền thù lao → khấu trừ 10%, không cần nộp thêm nếu đã khấu trừ đủ.
- Doanh thu kinh doanh dịch vụ → cần khai và nộp 5% GTGT + 2% TNCN.
5.4. Lưu ý quan trọng khi tính thuế
- Không được trừ chi phí đầu tư thiết bị, chi phí sản xuất video, trừ khi đăng ký kinh doanh theo hình thức hộ cá thể/doanh nghiệp.
- Không khai báo doanh thu đầy đủ có thể bị xử lý vi phạm hành chính, truy thu thuế và phạt chậm nộp lên đến 20% số thuế thiếu, theo Luật Quản lý thuế 2019.
- Với các trường hợp thu nhập cao (trên 500 triệu/năm), nên cân nhắc chuyển đổi hình thức kinh doanh sang hộ kinh doanh cá thể để được quản lý minh bạch và giảm rủi ro thuế.
6. Gợi ý giải pháp hỗ trợ YouTuber kê khai thuế nhanh – đúng – tiết kiệm
6.1. Bối cảnh và nhu cầu thực tế
Hiện nay, nhiều YouTuber tại Việt Nam chưa chủ động kê khai thuế do:
- Không rõ quy định pháp lý áp dụng cho thu nhập từ nền tảng quốc tế như YouTube;
- Thiếu kỹ năng nghiệp vụ thuế hoặc e ngại quy trình kê khai phức tạp;
- Chưa có mã số thuế cá nhân, hoặc không rõ cách đăng ký hộ kinh doanh để khấu trừ hợp lệ;
- Không biết phân loại thu nhập là tiền công, hay thu nhập kinh doanh, dẫn đến sai sót khi quyết toán.
Trong khi đó, cơ quan thuế đang tăng cường kiểm soát thông tin từ các tổ chức thanh toán quốc tế (Google, YouTube...) và có thể truy thu, xử phạt nếu phát hiện thu nhập không kê khai đúng hạn.
Vì vậy, việc cung cấp một dịch vụ trọn gói hỗ trợ kê khai thuế cho YouTuber sẽ giải quyết được ba vấn đề chính: minh bạch pháp lý – tiết kiệm thời gian – giảm rủi ro xử phạt.
6.2. Đề xuất 5 nhóm dịch vụ trọn gói cho YouTuber
Đề xuất 5 nhóm dịch vụ trọn gói cho YouTuber
6.2.1 Tư vấn phân loại thu nhập và xác định hình thức kê khai
- Đánh giá bản chất thu nhập: tiền công, kinh doanh dịch vụ, hay đầu tư vốn?
- Tư vấn nên kê khai theo mẫu 01/CNKD, 01/TTS, hay 02/KK-TNCN tùy vào từng trường hợp thực tế.
- Phân tích lợi ích của việc đăng ký hộ kinh doanh cá thể để hợp thức hóa hoạt động.
6.2.2 Đăng ký mã số thuế cá nhân và hộ kinh doanh
- Hỗ trợ nộp hồ sơ đăng ký MST tại Cục Thuế hoặc Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
- Hướng dẫn đăng ký hộ kinh doanh cá thể (nếu cần) tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Tài chính địa phương.
- Tư vấn chọn mã ngành đúng cho lĩnh vực “sản xuất nội dung số”.
6.2.3 Kê khai và nộp thuế định kỳ – chính xác – đúng hạn
- Thay mặt khách hàng lập và nộp các mẫu tờ khai:
- Mẫu 01/CNKD, 01/TTS, hoặc 02/KK-TNCN.
- Hỗ trợ tính toán đúng mức thuế GTGT, TNCN dựa trên doanh thu thực tế và đối chiếu sao kê từ Google AdSense.
- Cảnh báo hạn nộp thuế theo tháng/quý để tránh phạt chậm nộp.
6.2.4 Quyết toán thuế cuối năm và xử lý vướng mắc
- Lập mẫu 02/QTT-TNCN hoặc 01/TKN-XSBHĐC cho YouTuber làm đại lý nhận hoa hồng.
- Hướng dẫn tra cứu số thuế đã nộp, hoàn thuế nếu nộp thừa.
- Tư vấn và làm việc với cơ quan thuế khi bị truy thu hoặc yêu cầu giải trình.
6.2.5. Hệ thống phần mềm/kênh công nghệ hỗ trợ quản lý doanh thu và cảnh báo thuế
- Xây dựng công cụ liên kết với tài khoản YouTube và ngân hàng để tự động tổng hợp doanh thu hàng tháng.
- Gửi cảnh báo doanh thu vượt 100 triệu/năm → bắt buộc nộp thuế.
- Tích hợp hệ thống hóa đơn điện tử và mã số thuế tự động khi khách hàng có phát sinh dịch vụ khác.
6.2.6 Dịch vụ thành lập công ty giá rẻ – giải pháp hợp thức hóa hoạt động lâu dài
- Dịch vụ Thành lập công ty giá rẻ sẽ:
- Tư vấn loại hình doanh nghiệp phù hợp (công ty TNHH, hộ kinh doanh, doanh nghiệp tư nhân...)
- Chuẩn bị trọn bộ hồ sơ pháp lý, đăng ký kinh doanh và khắc dấu.
- Hướng dẫn thủ tục mở tài khoản ngân hàng, mua chữ ký số, kê khai thuế ban đầu.
- Liên hệ ngay đội ngũ chuyên viên của chúng tôi để được hỗ trợ nhanh – đúng – tiết kiệm.
Kết luận
Việc kê khai thuế TNCN là trách nhiệm quan trọng mà mỗi YouTuber cần thực hiện đúng và đầy đủ, đặc biệt khi nhận thu nhập từ YouTube thông qua các đối tác tại Việt Nam. Việc xác định rõ hình thức hợp tác, lựa chọn mẫu kê khai phù hợp và quyết toán thuế kịp thời sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro pháp lý và tài chính không đáng có. Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình kê khai, hãy liên hệ dịch vụ Thành lập công ty giá rẻ để được hỗ trợ trọn gói – từ đăng ký mã số thuế đến tư vấn thành lập doanh nghiệp phù hợp cho hoạt động sáng tạo nội dung số. Đừng để thủ tục thuế cản trở hành trình phát triển kênh YouTube chuyên nghiệp và bền vững của bạn.
